Grote kans dat je al weet wat ja in het Papiaments is. Maar weet je ook hoe je het woord schrijft? Ik durf te wedden dat de meesten dat niet weten. Ja, er kan niet heel veel mis gaan, je hebt een s en een i nodig natuurlijk. Maar moet er dan wel of geen accent op? Het antwoord is ja, er móet een accentje op, maar het kan ook zonder! In deze post leer je wat het verschil is tussen de sí met en de si zonder accent.

We kennen in het Papiaments drie verschillende si’s. Twee mét een accent aigu (een streepje op een letter dat van linksonder naar rechtsboven wijst ) en ééntje zonder. Je kunt op deze blogpost -> accenttekens in het Papiamentu meer lezen over de leestekens en waarom ze zo belangrijk zijn. Let wel op dat dit alleen geldt voor het Papiamentu van Curaçao en Bonaire. In het Papiamento, van Aruba, gebruiken we géén accenten.

Terug naar de si’s. De eerste is de makkelijkste en de meest voorkomende -> sí = ja! Sí ta un atverbio di afirmashon. Dit is een bijwoord dat je gebruikt om vragen bevestigend te beantwoorden.  Hoewel de meeste mensen dit woordje accentloos schrijven, hoort er officieel wel een accent aigu op. Ehèmpel:

Sí, mi tin set!
Ja, ik heb dorst!

Sí, mi ta bai Kòrsou i Boneiru.
Ja, ik ga naar Curaçao en Bonaire.

De tweede sí betekent wel. Dit is ook een veelgebruikt woord, je schrijft het eveneens met een accent aigu. Het is niet verwarrend dat je beide woorden op dezelfde manier schrijft, omdat het gebruik van de woorden heel verschillend is. Uit de context en de zin kun je het verschil heel duidelijk zien. Ehèmpel:

Abo sí!
Jij wel!

Awe sí nos ta bai laman.
Vandaag gaan we wel naar het strand.

Number tres. Op de derde plaats staat de accentloze si. De vertaling ervan is als of indien. Bekijk onderstaande voorbeelden:

Si bo ke, nos ta bai.
Als je wilt, gaan we.

Si bo no por morde, no mustra bo djente.
Als je niet kunt bijten, laat dan je tanden niet zien. [spreekwoord]

Het zijn er dus drie, maar eigenlijk hoort er nog ééntje bij. De sè! Sè betekent ja en is de informele versie van sí. Je hoort het vaak in spreektaal en straattaal. Zoals je ziet hoort daar officieel ook een accent grave (een streepje op een letter dat van linksboven naar rechtsonder wijst) op.

Sè, sua! / Sè, ruman!
Ja, gozer! / Ja, broer! > [broer, gozer, mattie, vriend etc.]

Sè, mi ke siña papiamentu.
Ja, ik wil Papiaments leren.

Meer leren:

Telwoorden
Jezelf voorstellen
Werkwoorden leren
Woordjes leren: eten en drinken